>> Hồ sơ xuất khẩu vũ khí của Israel (Kỳ 1)

Israel là một nhà nước trẻ (thành lập năm 1948), một nước nhỏ (chỉ có 20.770 km2) và dân số ít (khoảng 7 triệu người) nhưng lại là nước có quân đội mạnh nhất Trung Đông và là một trong những lực lượng quân sự được trang bị và huấn luyện tốt nhất thế giới. Đồng thời cũng là quân đội tiến hành (hoặc buộc phải tiến hành) nhiều cuộc chiến tranh nhất kể từ khi lập quốc tới nay và luôn bảo vệ vững chắc quốc gia này (các cuộc chiến tranh lớn năm 1948- chỉ một ngày sau khi nước này tuyên bố thành lập; năm 1956; năm 1967; năm 1973 và nhiều cuộc xung đột vũ trang cấp độ khác nhau với nhiều nước thuộc thế giới Arập). >>Israel xây dựng lưới lửa dày đặc >>Nếu Israel tấn công Iran: Khó đến mức nào? Nền công nghiệp quốc phòng Israel là một trong những nhân tố quyết định các chiến thắng của Quân đội Israel trước các đối phương có quân số đông hơn nhiều lần. Không những thế, các tổ hợp công nghiệp quốc phòng Israel còn là một trong những nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới, chỉ sau Mỹ và Nga (nhưng có một số số liệu so sánh khác đáng quan tâm hơn là vào năm 2012 dân số Mỹ vào khoảng 300 triệu người, kim ngạch xuất khẩu vũ khí là 66,3 tỷ đô la, các con số trên ở Nga là 140 triệu người và 14 tỷ đôla trong khi đó Israel chỉ có khoảng 7 triệu người nhưng thu nhập từ bán vũ khí, phương tiện kỹ thuật quân sự và cả công nghệ lên tới 7 tỷ đôla- một con số rất ấn tượng). Trong phạm vi bài viết này xin đề cập đến một số đặc điểm, mặt hàng sản phẩm quân sự và các khách hàng chủ yếu mua các sản phẩm quân sự của Israel. Israel hiện chiếm một trong các vị trí hàng đầu trên thị trường vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự và công nghệ quân sự thế giới (gọi chung là các sản phẩm quân sự). Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm quân sự tăng nhanh hàng năm. Từ mức 2,58 tỷ năm 2001 lên 4,01 tỷ năm 2002, 3 tỷ năm 2003, 5,6 tỷ năm 2007, 7,4 tỷ năm 2010 và năm 2012 ước tính trên 7 tỷ đôla (chưa có số liệu thống kê chính thức của Israel). Về xếp hạng, nếu năm 2006 quốc gia này đứng ở vị trí thứ 6 sau Mỹ, Nga, Pháp, Anh và Đức thì đến năm 2008 Israel đã vượt qua Pháp, Anh, Đức và đứng ở vị trí thứ 3 chỉ sau Mỹ và Nga. Khác hẳn phương Tây Cơ cấu xuất khẩu vũ khí của Israel khác hẳn với các nước phương Tây- nếu các nước này dành phần lớn vũ khí và phương tiện kỹ thuật quân sự do mình sản xuất để trang bị cho Lực lượng vũ trang của mình thì Israel lại dành phần lớn cho xuất khẩu. Trước đây Lực lượng vũ trang Israel cũng từng là khách hàng chủ yếu của các xí nghiệp thuộc tổ hợp công nghiệp quốc phòng nước này- chiếm tỷ lệ từ 80 đến 90% số sản phẩm tiêu thụ nhưng thời gian gần đây ngân sách quốc phòng đã bị cắt giảm mạnh nên Bộ quốc phòng Israel phải chuyển hướng bằng cách hạn chế các đơn đặt hàng nhà nước với các nhà sản xuất trong nước và ngày càng dựa nhiều hơn vào sự giúp đỡ quân sự của Mỹ. Máy bay chiến đấu của Không quân Israel Hiện nay, có khoảng 70 đến 80 % các sản phẩm quân sự do các xí nghiệp quốc phòng Israel sản xuất là dành để xuất khẩu. Tổ hợp công nghiệp quốc phòng quốc gia chủ yếu cung cấp cho quân đội các mẫu vũ khí mà các nước khác không có. Ngoài ra, một phần lợi nhuận từ xuất khẩu vũ khí lại được tái đầu tư vào tổ hợp công nghiệp quốc phòng, và một phần khác bù đắp cho khoản thiếu hụt ngân sách đầu tư cho quốc phòng. Chính vì vậy mà sự cắt giảm xuất khẩu vũ khí sẽ có tác động tiêu cực đối với không chỉ riêng lực lượng vũ trang mà còn cả đối với toàn bộ hệ thống đảm bảo an ninh của nhà nước Israel nói chung. Hệ thống Iron Dome của Israel. Một đặc điểm khác nữa nếu so sánh với các nhà sản xuất vũ khí khác (Mỹ, Nga..) thì Israel bị nhiều hạn chế khi muốn tăng khối lượng xuất khẩu. Sự phụ thuộc vào Mỹ về kỹ thuật quân sự và quân sự- chính trị đã dẫn tới việc công nghiệp quốc phòng Israel bị hạn chế đưa ra thị trường vũ khí thế giới một số loại sản phẩm quân sự như máy bay chiến đấu, các tổ hợp phòng không, máy bay lên thẳng, tàu nổi, phương tiện kỹ thuật tăng thiết giáp. Xuất phát từ thực tế trên và cũng do nguồn ngân sách hạn chế nên các tổ hợp công nghiệp quốc phòng Israel tập trung nguồn lực vào việc chế tạo các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự công nghệ cao và tiến hành các công tác nghiên cứu khoa học, thiết kế thử nghiệm các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật mới. Các sản phẩm quân sự có khả năng cạnh tranh cao Đến thời điểm hiện tai, Israel có một số sản phẩm quân sự sau đây có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường vũ khí thế giới: Các thiết bị quang học và vô tuyến điện tử trang bị cho máy bay chiến đấu và máy bay lên thẳng; Các hệ thống liên lạc, trinh sát và điều khiển; Các trạm rada; Vũ khí tên lửa các loại, bao gồm các lớp tên lửa có điều khiển “không đối không”, “không đối đất”, các tên lửa có điều khiển phòng không và chống tăng; Một số loại máy bay không người lái; Vệ tính và các phương tiện kỹ thuật vũ trụ; Các thiết bị huấn luyện dùng cho huấn luyện phi công lái máy bay chiến đấu và máy bay lên thẳng; Pháo và súng bộ binh; Một số loại đạn, trong đó có cả các phương tiện tiêu diệt sử dụng trên máy bay; Vỏ thép bảo vệ cho các xe tác chiến bọc thép; Các phương tiện bảo vệ cá nhân cho binh sỹ và trang bị; Các chương trình hiện đại hóa vũ khí và phương tiện kỹ thuật quân sự kể cả của Phương Tây và của Nga (Liên Xô). Hoạt động của Israel trên thị trường vũ khí Có khả năng tiếp cận công nghệ Mỹ và điều đó giúp nâng cao trình độ công nghệ- công nghiệp của Israel, đồng thời đơn giản hóa việc xâm nhập thị trường vũ khí Mỹ và hiện đại hóa các phương tiện kỹ thuật quân sự đang có trong trang bị không chỉ của chính lực lượng vũ trang Israel mà còn của một loạt các nước thứ 3. Có khả năng đưa ra nhiều các hệ thống và các chi tiết riêng rẽ để tích hợp vào các mẫu đã có của các nước trong khuôn khổ các chương hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật hoặc các chương trình sản xuất các mẫu mới mà Israel tham gia. Sẵn sàng chuyển giao cho bên mua vũ khí một số công nghệ riêng biệt, nếu điều đó không gặp sự phản đối của Mỹ. Điều đó nâng cao tính hấp dẫn của các sản phẩm quân sự Israel trên thị trường những nước muốn tự phát triển công nghiệp quốc phòng của mình như Ấn độ, Brazil, Nam Triều tiên. Các nước này bằng hình thức như vậy có thể tiếp cận, dù còn hạn chế, với những thiết kế mới nhất. Kết hợp linh hoạt các hình thức hợp tác kỹ thuật quân sự khác nhau như: cung cấp các sản phẩm đã hoàn thiện, cung cấp các dịch vụ hiện đại hóa các vũ khí đang có trong trang bị, hợp tác công nghiệp- quốc phòng, đầu tư vào các dự án của các công ty nước khách hàng. Một trong những đặc điểm quan trọng nữa trong các hợp đồng xuất khẩu là Israel tìm kiếm lợi nhuận từ khả năng của tổ hợp công nghiệp quốc phòng của mình bằng cách thỏa mãn nhu cầu cung cấp phụ tùng, vật tư thay thế và hiện đại hóa các vũ khí cũ do Liên Xô sản xuất.